De Hoogheemraadschappen van de Lekdijk Bovendams en Benedendams zijn opgericht voor de verdediging tegen het Lekwater, in respectievelijk 1323 en 1328. Zowel in Schalkwijk als in Jaarsveld staat een historische dijkhuis.
De Heemstederbrug ofwel plofsluis te Nieuwegein, deze merkwaardige nooit gebruikte brug is in 1940 over het Amsterdam-Rijnkanaal gerealiseerd. De voor militaire doeleinden bedoelde brug is wel jarenlang geschikt geweest voor een schietclub. Ze is nu heel verrassend met een recent gerealiseerd deel ook voor fietsers toegankelijk.
De Vreelandbrug is een door Dudok ontworpen verkeersbrug over de Vecht. Het rijkswegenplan uit 1927 bepleitte een betere ontsluiting op de as Hilversum-Vinkeveen. De nieuwe provinciale weg kreeg een brug bij Vreeland over de Vecht en een brug bij Loenersloot over het Amsterdam-Rijnkanaal. Vreelandbrug met brugwachterswoning beiden ontwerp Dudok en later toegevoegde woning
Het stoomgemaal is uit 1871 en heeft de naam van de toenmalige dijkgraaf. Het gebouw bestaat uit een afzonderlijke machinekamer en ketelruimte. Sinds 2008 is werkgroep Stoomgemaal Teijlingens bezig met het herstel van de stoommachine, het gebouw en de herbouw van de voormalige kolenloods.
De vissershaven van Spakenburg was ooit een Zuiderzeehaven. De marktkramen die elke weekdag uit de gemeente vertrekken komen uit de lange historie in de vishandel. Aan de oude haven staat nog een veilinggebouw. De spuikolk is weer terug en een speciale waterkering is in 2011 aangebracht.
Dat ook de inwoners van de laaggelegen delen van de provincie Utrecht droge voeten hebben, hebben we te danken aan de gemalen. Aanvankelijk waren dit stoomgemalen, in de periode 1910-1930 werd overgeschakeld op gemalen die liepen op diesel en elektriciteit. Een bescheiden aantal stoomgemalen is bewaard gebleven, maar slechts weinige van die gemalen beschikken nog over de originele machines en
Dienstwoningen en spoorportalen kunnen monumentaal zijn. De spoorwegwoning in Maartensdijk werd in 1901 gebouwd voor de HIJSM, de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij. Het huis is een gemeentelijk monument. Tussen Utrecht-Hilversum staan gebogen spoorportalen, gemaakt van beton en rijksmonumentaal.
De Nederlandse Buurtspoorweg Maatschappij was een particulier initiatief voor het exploiteren van tramlijnen. Nieuwsbladen schreven met bewondering over de ‘tramway’. Ook in Utrecht maakte het veel los en er kwamen zelfs verschillende initiatiefnemers.