Het duurde tot 1863 voordat de eerste trein Amersfoort aandeed. Ruim twintig jaar later liepen spoorlijnen van drie spoorwegmaatschappijen door de stad. In 1904 kwam er een onderhoudsafdeling voor goederentreinen in een wagenwerkplaats. Het Amersfoortse Soesterkwartier groeide mee met het werk. In het jaar 2000 sloot het Wagenbedrijf Amersfoort (WBA). Daarna kregen veel gebouwen een nieuwe bestemming.
De spoorlijn Amersfoort-Kesteren is alleen tussen Amersfoort en Leusden en tussen Veenendaal-Rhenen in gebruik. De andere delen van de spoorlijn zijn herkenbaar aan het aanwezige talud en de vele baanwachterswoningen.
De Haarlemmerspoorlijn telt in de provincie nog vier fraaie voormalige stations in Loenersloot, Vinkeveen, Wilnis en Mijdrecht en diverse wachterswoningen met hun kenmerkende ‘pendule’-vorm. Het tracé is ook nog goed herkenbaar. Het is een goed voorbeeld van een lijnvormig ensemble.
In 1898 werd begonnen met de bouw van een nieuw station in Amersfoort. Zij moest een einde maken aan de onbevredigende situatie van aparte stations. Het centraal station kwam niet zo dicht bij de stad te liggen en kreeg een perroneiland.
Op het Buurtspoorwegstation in Baarn stopt de trein van het Stichtse lijntje niet meer. Het Stichtse lijntje had succes met forensen en toeristen. Het station is al lang geleden herbestemd tot horeca gelegenheid.
Het Centraal Autoherstel Bedrijf Utrecht is de bus- en autoremise en -werkplaats geweest voor de Nederlandse Spoorwegen. De NS zet al zeer lang bussen in op momenten waarop haar treinen het vervoer niet kunnen uitvoeren. Het door architect Sybold van Ravesteyn ontworpen gebouw wordt na jaren tijdelijk gebruik herbestemd.
Utrecht is spoorwegstad door de komst van de eerste spoorlijn in 1843. Sinds 1919 is de stad de hoofdzetel van spoorwegbedrijven die sindsdien als NS samenwerken. De vele lijnen in knooppunt Utrecht maakten de stad een geschikte locatie voor spoorwerkplaatsen. Van die werkplaatsen staan er nog vele aan de 2e Daalsedijk. Allen krijgen een nieuwe toekomst.
Het station aan het Smallepad is niet meer in gebruik, maar het is het oudste station van Amersfoort. Door overheidsinitiatief kwamen vele spoorlijnen tot stand na 1860. Maar de lijn door Amersfoort naar Zwolle had een Franse maatschappij nodig. Het station werd overbodig toen de drie stations van Amersfoort samengingen in 1901.