Vier opeenvolgende sluiscomplexen zijn in Vreeswijk gebouwd tussen 1818 en 1940. Enerzijds maakten ze de groei en schaalvergroting in de binnenvaart duidelijk, anderzijds vertellen ze veel over de grote betekenis van Vreeswijk als binnenvaartcentrum. Maar er is meer.
Het Merwedekanaal is een grotendeels gave kanaalinfrastructuur uit het einde van de negentiende eeuw, begin twintigste eeuw. Het is ook een restant van een belangrijke levensader. De infrastructuur bestaat uit sluiscomplexen, bruggen en dienstwoningen. Diverse kanaal gebonden industrie heeft er zich gevestigd.
De Vechtsluis en Opburenbrug bij Maarssen werd in 1890 en 1932 gerealiseerd. Scheepvaart kon met de sluis van het nieuwe Merwedekanaal naar de Vecht. De Rijksstraatweg werd in 1932 opgewaardeerd. De Opburenbrug over de vaarverbinding is een unieke betonbrug.
Midden in de stad Utrecht ligt op een historisch oude de Weerdsluis. Het is de verbinding tussen Rijn en Vecht met een hoogteverschil van 1 meter. Door goede voorzieningen hoeven we ons geen zorgen te maken over de afvoer van regenwater of het hoogteverschil van rivieren. En er kan worden gevaren.
Moderne stuwen en sluizen in Hagestein en Amerongen maken de Lek in de zomer bevaarbaar. Voor het in 1952 aangelegde Amsterdam-Rijnkanaal is dat essentieel. Het waterpeil in de Lek moet het jaar rond voldoende hoog blijven. Met omvangrijke stuwen en sluizen is dit tussen 1957 en 1972 gerealiseerd.
In de vele waterlopen van Groenekan, Maartensdijk en Westbroek bevinden zich kleine handbediende stuwen. De meeste dateren uit de periode 1850-1900, gebouwd in opdracht van het voormalige waterschap Maartensdijk. De stuwen functioneren al sinds de vervening en inpoldering van deze gebieden.
Al in 1366 is op deze locatie een sluis aanwezig. De Goejanverwellesluis ligt in de Lange Weidsche Boezem. Zij verzorgt de verbinding tussen de Oude Rijn en de Hollandse IJssel. Maar de aanhouding van prinses Wilhelmina doet haar naam weerklinken.
De vissershaven van Spakenburg was ooit een Zuiderzeehaven. De marktkramen die elke weekdag uit de gemeente vertrekken komen uit de lange historie in de vishandel. Aan de oude haven staat nog een veilinggebouw. De spuikolk is weer terug en een speciale waterkering is in 2011 aangebracht.