De Brouwerij te Breukelen dankt haar straatnaam aan de zeventiende eeuwse bierbrouwerij ‘De Vijfhoek’. Eind negentiende eeuw is deze brouwerij vervangen door een viertal nieuwe graanpakhuizen. De panden zijn herbestemd tot woonhuizen en een kerk.
Vier graanpakhuizen aan de Brouwerij
De meeste steden hadden in die tijd hun eigen brouwerij. De aanwezigheid van ‘schoon’ Vechtwater was waarschijnlijk van belang voor de locatie van deze brouwerij. Rond 1840 ging het eigendom over naar Cornelis Kasteleijn. Voor ƒ 12.000 kocht hij de bierbrouwerij en azijnmakerij genaamd de Vijfhoek, bestaande uit diverse gebouwen.
Kasteleijn was in de eerste plaats een graanhandelaar en had in 1845 van de gemeente een patent verkregen als meelverkoper en om alle soorten geschikte granen tot beestenvoeders te mogen malen en verkopen. Zijn zwager deed de brouwerij. De zonen Kasteleijn namen het bedrijf over. De bierbrouwerij ging circa 1872 failliet, met als oorzaak de diefstal van het bedrijfskapitaal door één van de bierbrouwers. De toekomst werd daarna de handel in de handel in graan en veevoer voortgezet.
Foto van P. Nijhof in 1981
De gebroeders Anne Marinus en Jan Kasteleijn plaatsten in 1890 een stal en graanopslagplaats op de plek waar tot 1889 een oude schuur van de brouwerij had gestaan. De volgende twee panden zijn in 1885 eveneens als stal en pakhuis gebouwd, ook op de plaats van een oude schuur. Het laatste pakhuis aan de Vecht werd omstreeks die tijd verbouwd en staat op de plaats van het oude brouwhuis.
De graan- en veevoerhandel stopte voor 1940. De gebouwen werden als opslagplaats verhuurd. Na 1960 kregen de panden verschillende functies. Het eerste gebouw Brouwerij 3 is in gebruik bij de Gereformeerde Gemeente. Twee andere panden heeft de gemeente jarenlang als garage en opslagplaats in gebruik gehad.
Woonhuis Brouwerij 2A met vijfhoek op de gevel
De panden ijn ingrijpend gerestaureerd en de drie naast de kerk verbouwd tot woonhuis. In het pand aan de Vecht is op de gevel een vijfhoekige versiering aangebracht, deze houdt de herinnering aan De Vijfhoek levend.
| Datering | 1885, 1890 |
| Adres | Brouwerij 2-3, 3621 AD Breukelen, gemeente Stichtse Vecht |
| Soort | industriële gebouwen van cultuurhistorische waarde |
| Trefwoord | aan water verbonden regionale bedrijvigheid |
