Aan de Eem in Amersfoort stond de industrie van de stad. Ooit begon er een wasserij, vervolgens heeft dit gebouwencomplex diverse bestemmingen gehad. Een landhuis werd herbestemd als blekerij, vervolgens zeepfabriek en werd gesloten als fabriek van lijmen. Hoe een lelijk eendje tot een mooie zwaan aan het water uitgroeide.
Rohm en Haas, de voormalige blekerij in het midden, links en rechts loodsen
Tussen 1830 en 1850 is het buiten Eemzicht gerealiseerd. Daarmee heeft het oudste deel van het complex van oorsprong geen bedrijfsmatige functie. Pas in 1885 begon in dat pand eigenaar B.W. Speelberg een blekerij: de naam voor een ouderwetse wasserij met bleekvelden. Alleen was deze wasserij al voorzien van een modern bewegingswerk op een stoommachine. De was werd geroerd in grote houten tobben en ook gemangeld. Speelberg wierf nieuwe opdrachtgevers bij Defensie. Een nieuwe pand met drie etages werd in 1899 gebouwd. In de periode van de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) ging de wasserij failliet.
De opstallen werden gekocht door de firma Dalton. Hij vestigde na een grondige verbouwing in de gebouwen een fabriek voor essences en chemische producten. Na de aankoop in 1927 door Tjarko de Vries kreeg het bekendheid als Wascholinefabriek. De fabriek werd al twee jaar later in 1929 gekocht door Unilever en ging op in haar zeepfabrieken onder de naam Viruly. Uit deze periode stammen de schoorsteen uit 1927, droogloodsen uit 1931 en expeditieloodsen uit 1952.
Rohm en Haas in 2012 aan de achterzijde
Unilever verkocht het complex in de jaren 1970 aan Morton, producent van industriële lijmen. In 2002 werd de lijmfabriek door toenmalig eigenaar Rohm & Haas gesloten. Het complex was rijp voor de sloop. Daarvan is het net op tijd gered. Na een grondige renovatie/restauratie zijn in de ruimten nu kantoor- en horecafuncties gevestigd.
De waardering voor dit complex aan verschillende gebouwen is pas laat gekomen. De gebouwen zijn door architectonisch opgeleide kunsthistorici moeilijk te classificeren. Daardoor gooide het geen hoge ogen in monumentenkringen. Nu is het allegaartje aan gebouwen juist door de variatie een industrieel monument en wordt het breed gewaardeerd.
| Datering | 1840 en later |
| Adres | Kleine Koppel 26-60, 3812 ED Amersfoort |
| Soort | gebouwen van cultuurhistorische waarde |
| Trefwoord | aan water verbonden regionale bedrijvigheid en later landelijke industrie |
