De provincie Utrecht steunt in 2023 drie rijksmonumenten industrieel erfgoed. Doel is om bij te dragen aan de restauratie en verduurzaming van rijksmonumenten die geen woonhuis zijn. Met Erfgoedparels worden eigenaren geholpen.
Polderhuis te Jaarsveld, Lopik
Het aan de Lekdijk gelegen complex is in 1903/1904 gebouwd in opdracht van het Hoogheemraadschap. Het Dijkhuis is ontworpen door architect J.F. Klinkhamer (1854-1928), die het gebouw voorzag van “een goede” vergaderzaal, slaapkamers en een brandvrije archiefkamer. De slaapkamers waren bedoeld voor de dijkgraaf en hoogheemraden. Vanaf de verdieping kon men de waterstand in de gaten houden. Het gebouw is opgetrokken in Hollandse neorenaissancestijl. Markant zijn de trapgevel, de kruisvensters en de natuurstenen details in de gevel. Een natuurstenen leeuw met het wapen van de provincie Utrecht bekroont de trapgevel. Het restauratieplan richt zich vooral op herstel van het exterieur. Tevens worden verschillende duurzaamheidsmaatregelen getroffen.
Moestuinobjecten buitenplaats Vollenhoven, De Bilt
Het huis Vollenhoven werd waarschijnlijk omstreeks 1800-1810 door eigenaar Pieter de Smeth gebouwd op de fundamenten van het voorgaande huis. Daarbij liet hij een park in de Engelse landschapsstijl aanleggen dat vermoedelijk door Hendrik van Lunteren is vormgegeven. Onderdeel van het park is de in oorsprong 18de-eeuwse trapeziumvormige moestuin. De moestuin heeft een hoge cultuurhistorische waarde; in de moestuin bevinden zich 19de-eeuwse kweekbakken, een 19de-eeuwse tuinkas met aanbouw en een 19de-eeuwse kas. De muren die de moestuin omringen zijn 19de-eeuws, evenals beide muurkassen. De werkzaamheden betreffen de restauratie van de tuinschuur, de druivenkassen, de kweekbakken en de moestuinmuur. Tevens worden een aantal verduurzamingsmaatregelen voor de schuur getroffen.
Hoofdgebouw III (De Inktpot), Moreelsepark 3, Utrecht
Hoofdgebouw III (HBG III) is het grootste bakstenen gebouw in Nederland en is ontworpen door architect van Heukelom in opdracht van de Belangenmaatschap Nederlandse Spoorwegen (NS). Het is gebouwd tussen 1918-1921. Het is een sober gedetailleerd kantoorgebouw in eigentijdse baksteenbouw, opgezet volgens rationalistische principes – herkenbaar in de symmetrische gelijkmatig verdeelde plattegrond en de toepassing van zoveel mogelijk vensters, alsook in de nadruk op de constructie door het gebruik van steunberen, pilasters en bogen. Het bouwwerk kreeg een plaats naast twee oudere hoofdgebouwen van de spoorwegonderneming. Het wordt tegenwoordig gebruikt als hoofdkantoor van ProRail. Het restauratieplan richt zich op herstel van de buitenkant van het gebouw. De werkzaamheden worden gecombineerd met diverse verduurzamingsmaatregelen.