In Utrecht staan drie monumentale kantoorgebouwen van de spoorwegen, gebouwd in respectievelijk 1871, 1895 en 1921. De eerste twee dateren uit de tijd van elkaar beconcurrerende spoorwegmaatschappijen. Het derde gebouw is gerealiseerd na de fusie van de Staatsspoorwegen en de Hollandse Spoorweg Maatschappij.
Abcoude heeft twee stationsgebouwen. Toen het spoor nog met een beweegbare brug over het Gein liep, stond het station zoals het hoorde aan het Stationsplein. Die is er nog, alleen stopt de trein niet meer op die plek. Het stationsgebouw dateert uit 1871 en is nu een hotel.
Het Oosterspoorwegstation is geopend in 1873. Mede door de ligging nabij Soestdijk heeft het een voorname uitstraling met veel decoratief houtwerk. En meer, het moest voldoen aan de eisen van Prins Hendrik met een Koninklijke wachtkamer.
De Demka-spoorbrug ligt in Utrecht en overspant het Amsterdam-Rijnkanaal. De Demka-spoorbrug is uit 1966 en ligt naast een moderne spoorbrug uit 2003, de Werkspoorbrug.
Het oude station van Houten dateert uit 1868. Het is een station uit de serie van de vijfde klasse. Dit exemplaar in Houten is het laatste originele exemplaar in zijn soort in Nederland. Het staat aan het spoor, maar sinds 2007 op een andere plek.
In 1870 werd de treinlijn aan de oostzijde van de stad aangelegd, de Oosterspoorweg. Het vervoer van passagiers stopte al in 1938. Het Maliebaanstation is nu het Spoorwegmuseum. Een heel ander verhaal is Van Gend & Loos in een hulpcentrale stadsverwarming.
Dienstwoningen en spoorportalen kunnen monumentaal zijn. De spoorwegwoning in Maartensdijk werd in 1901 gebouwd voor de HIJSM, de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij. Het huis is een gemeentelijk monument. Tussen Utrecht-Hilversum staan gebogen spoorportalen, gemaakt van beton en rijksmonumentaal.
De Nederlandse Buurtspoorweg Maatschappij was een particulier initiatief voor het exploiteren van tramlijnen. Nieuwsbladen schreven met bewondering over de ‘tramway’. Ook in Utrecht maakte het veel los en er kwamen zelfs verschillende initiatiefnemers.