Het oude station van Houten dateert uit 1868. Het is een station uit de serie van de vijfde klasse. Dit exemplaar in Houten is het laatste originele exemplaar in zijn soort in Nederland. Het staat aan het spoor, maar sinds 2007 op een andere plek.

Houten Stationserf - herplaatste oude station Staatsspoorlijn

Houten Stationserf – herplaatste oude station Staatsspoor

Station Houten is na de aanleg van de Staatsspoorlijn Utrecht-Den Bosch gebouwd als typisch dorpsstation. Bij de aanleg van spoorlijnen in de 19e eeuw ontwierp de Staatsspoorwegen een vijftal standaardstations. De eenvoudigste gebouwtjes waren van de vijfde klasse, bedoeld voor het platteland. Het zijn neoclassicistische gebouwen (de zogeheten waterstaatstijl) van één bouwlaag, met in de ene vleugel een woning voor de stationschef en in de andere vleugel de dienstvertrekken. Ook Schalkwijk had ooit een dergelijk station. Niet gesloopte exemplaren zijn later uitgebreid en verhoogd met een verdieping, maar in Houten is dat nooit gebeurd.

Het station had een benedenruimte met zolder. Aan de rechterzijde woonde de stationschef met zijn gezin met een toegangsdeur aan die zijde. Verder waren beneden de hal met loket, een bagageruimte en twee wachtkamers  voor de eerste en de gecombineerde tweede en derde klasse. Op het perron stond de bediening van de seinen en wissels. Ruimte was er ook voor een magazijn en toilet voor passagiers.

Het station werd gebruikt voor zowel goederen- als personenvervoer. Voor het goederenvervoer was een speciaal opstelspoor. In 1885 kwam er een spoorlijn bij voor de beide richtingen. Volgens de zomerdienstregeling van 1911 vertrokken er zo’n tien treinen per dag. Station Houten werd in 1935 buiten gebruik gesteld, alleen de goederentrein stopte er nog weleens. Tot 1965 was een deel van het gebouw nog dienstwoning voor de wisselwachter. Het deed ook dienst als basisschool, woonhuis voor diverse gezinnen. Het gebouw werd slecht onderhouden en zag er zo verwaarloosd uit dat sloop dreigde. In 1986 volgde na een renovatie het gebruik als bedrijfsverzamelgebouw voor startende ondernemers.

In Houten staat het station op wielen op 24 augustus 2007

In 1980 werd Houten weer een halteplaats voor de trein en daarvoor werd een nieuw station een stuk noordelijker langs de lijn gebouwd. Het oude station kwam opnieuw in de gevarenzone. Het station stond namelijk in het geplande tracé van het te verdubbelen spoor. Het aangetekende protest van bewoners en anderen tegen de sloop van dit erfgoed hielp. Het gebouw is in augustus 2007 met fundament en al op wielen gevijzeld en 150 meter verderop weer neergezet. Dit vond plaats onder grote belangstelling van Houtenaren en landelijke pers. Het gemeentelijk eigendom wordt sindsdien verhuurd.

Datering1868-2007
AdresStationserf 97, 3991 KX Houten
Soortgebouw van cultuurhistorische waarde
Trefwoordaan spoor verbonden bebouwing
Tagged on: