In Leusden werd in 1917 de Coöperatieve Handelsvereniging Leusden & Omgeving opgericht. Het fabrieksgebouw met silo is in 1929 ontworpen en gerealiseerd. De silo van beton werd omhuld met metselwerk. Dat heeft een laag stucwerk gekregen zodat het er uitzag als beton. Bijzonder is het complex gebleven.
Coöperatieve Handelsvereniging Leusden & Omgeving voor het malen van granen en veevoeder
De landbouw in de regio had behoefte aan een fabriek voor de verwerking van de granen. Definitieve huisvesting van de activiteiten werd 12 jaar na oprichting gerealiseerd. Gekozen werd voor een locatie met transportmogelijkheden. Water ontbrak, de spoorlijn Amersfoort-Kesteren ontsloot het bedrijf. De Coöperatie bouwde een silo met handelsgebouw in de nabijheid van de spoorlijn Amersfoort-Kesteren. Diverse uitbreidingen volgden.
Luchtfoto uit 1953 Coöperatieve Handelsvereniging
Het silogebouw, zoals wij dat kennen, dateerde in ons land uit het eind van de negentiende eeuw. Nederland was daarmee betrekkelijk laat, wat samenhing met de kleinschaligheid van de landbouw in die dagen. De eerste silo’s kwamen in de zeehavens voor de import van granen uit met name Amerika. Later kwamen de silo’s ook elders in het land. De vorm van de silo’s leek aanvankelijk veel op die van een traditioneel pakhuis.
Naast opslagruimten bevatten de gebouwen een bouwdeel met de elevator en de machines voor de productie, zoals mengen en produceren van meel of veevoer, door middel van zeven of malen of persen en breken. Het oude silogebouw van beton is omgeven door een omhulsel, in dit geval van metselwerk, vervolgens is de gevel gestuct en geschilderd als beton. Daarmee kreeg het voor die tijd een moderne uitstraling. Het is een gaaf bewaard gebleven complex van een mengvoederbedrijf.
Coöperatieve Handelsvereniging Leusden & Omgeving ging in 1979 na een fusie door onder de naam van Coöperatie Eemstroom. Vervolgens ging het op in Arkervaart en het is nu onderdeel van ABZ Diervoeding. Het complex behoort tot het weinig in Leusden bewaard gebleven industriële erfgoed. In 2015 heeft de gemeente Leusden een gemeentelijk monumentenbeleid ingesteld. De eigenaar van het complex wenst niet vrijwillig mee te werken aan het vaststellen van dit complex tot gemeentelijk monument.
| Datering | 1929 |
| Adres | Hamerveldseweg 138, 3833 HV Leusden |
| Soort | industrieel gebouw van cultuurhistorische waarde |
| Trefwoord | van oorsprong aan spoor verbonden regionale agro-industrie |
