Arjan Barnard heeft in 2017 zijn lang verwachte boek over schoorstenen in Nederland gepresenteerd. Het hardcover boek Fabrieksschoorstenen in Nederland omvat 462 pagina’s met ongeveer 800 afbeeldingen.

De fascinatie begon bij schrijver Arjan Barnard in zijn woonplaats Hardenberg zo’n dertig jaar geleden bij de sloop van de schoorsteen van de melkfabriek. Vanaf dat moment groeide zijn nieuwsgierigheid naar het voortbestaan van fabrieksschoorstenen. Vanwege de breedte van het onderwerp en de grote hoeveelheid fabrieksschoorstenen die ooit in Nederland gestaan hebben, ruim 11.000, verontschuldigd hij zich wel. In zijn boek is volledigheid onhaalbaar gebleken.

Een vergelijking met het aantal windmolens in Nederland, waarvan er eveneens ooit 10.000 hebben gestaan, dringt zich hierbij op. Hoeveel soorten en variaties aan windmolens bestaan/ bestonden er? En hoeveel boeken met verschillende invalshoeken over de Nederlandse molens zijn er al geschreven?

In 1923 schreef M. Sirag Jzn. een technische handleiding voor het bouwen van schoorstenen. Het op 25 augustus te presenteren boek kan beschouwd worden als de eerste breed opgezette publicatie sinds 1923 over de fabrieksschoorsteen, letterlijk als hoogtepunt van het industriële erfgoed in Nederland. In de stad Utrecht hebben op het hoogtepunt ongeveer 170 fabrieksschoorstenen gestaan. In de provincie Utrecht zijn er nu nog ongeveer 43 overgebleven.

Presentatie van het nieuwe boek

Op Strijp-T te Eindhoven vond een minisymposium plaats ter gelegenheid van de boekpresentatie.  De Stichting Fabrieksschoorstenen (STIF) organiseerde dit samen met BOEI. Na de opening van dagvoorzitter Arno Boon (directeur BOEI) kwamen we meer te weten over Strijp-T in Eindhoven, besprak de Stichting Vrienden van het Werk van de industrieschilder Herman Heijenbrock enkele werken van hem, kwam de verzekeringsproblematiek van deze hoge bouwwerken aan de orde door Donatus en gaf de Stichting Fabrieksschoorstenen (STIF) een korte schets van het gebruik van de schoorsteen als beeldmerk of reclame-uiting.

Vervolgens vond na een pauze de presentatie van het boek plaats. Arjan Barnard had voor de overhandiging van het eerste exemplaar een oplossing gevonden. Er waren tenslotte wel 12 mensen die hij enorm wou bedanken voor zijn speurtocht naar schoorstenen en de verwoording er van in het boek. De tocht had tenslotte dertig jaar geduurd. Het eerste exemplaar werd in 12 stukken gesneden en op originele wijze overhandigd.

 

Fabrieksschoorstenen in Nederland

Het boek Fabrieksschoorstenen in Nederland omvat 462 pagina’s met ruim 800 afbeeldingen. De laatste pagina’s bestaan uit een lijst, gesorteerd op plaatsnaam, met namen van bedrijven op 7.000 locaties waar een schoorsteen gestaan heeft. Een historisch overzicht van bedrijvigheid die in al die plaatsen heeft plaatsgevonden. Waarbij elke schoorsteen verwijst naar industrieel verleden, verdwenen of bij een enkele nog bestaand.

De inhoud gaat in op de volgende onderwerpen:

  • Wat is een schoorsteen?
  • Ontwikkelingen in het gebruik van schoorstenen, in vormgeving en in bouwmaterialen
  • Hoe bouw je een schoorsteen?
  • Beschrijving van schoorsteenbouwbedrijven
  • Opkomst en ondergang
  • Waarde en behoud van schoorstenen
  • Encyclopedisch overzicht van Versieringsvormen aan schoorstenen
  • Lijst met 7000 locaties van in Nederland gebouwde fabrieksschoorstenen

Het boek is te koop voor € 35 (+ € 5,- verzendkosten per boek binnen Nederland). Het boek bestellen? Dat gaat heel gemakkelijk via de site van de Stichting Fabrieksschoorstenen (STIF)

 

Fabrieksschoorstenen Barnard - Leidsche Rijn Mastboslaan - twee schoorstenen vm tuindersbedrijf

Twee recent herstelde schoorstenen in Vleuten – foto USINE

Tagged on: