Met de komst van stoom kwamen er wasserijen: eenvoudige bewegingsarmen roerden door de wastobben. In 1914 waren in de stad Utrecht al veertig machinaal aangedreven was- en bleekinrichtingen te vinden. De wasserij van Spierenburg is in 2014 door studenten bewoond.

Utrecht – SSH complex vm Aurora op de Koningsweg in 2014

We kunnen ons de tijd zonder wasmachine en voor velen een wasdroger niet meer voorstellen. Toch gingen velen tot in de jaren 1960 op maandagochtend gebukt over de wastobbe of het lavet met de was in de weer. In elke wijk waren waterverkopers voor heet water te vinden. Ook besteedden vele huishoudens de was uit aan wasvrouwen en blekerijen. Aan wasserijen kon het worden uitbesteed. Ze werden aangedreven met gasmotoren op gas uit de gasfabriek of stoommachines die via hun ketelhuis niet alleen het bewegingswerk bedienden, maar ook voor het hete water zorgden. Dat paste helemaal in de tijd van de negentiende eeuw: industrialisatie, toenemende hygiëne en groeiende welvaart.

 

De Aurora Wasscherij Spierenburg op de Koningsweg circa 1930

Wasscherij Spierenburg ‘Aurora’ op de Koningsweg circa 1930

De familie Spierenburg begon in 1856 op Lauwerecht en verhuisde in 1870 naar de Koningsweg met haar Stoom Wasch- en Strijkinrichting. Het ging allemaal nog eenvoudig in een houten schuur achter een kleine woning. Achter het pand liep indertijd een watersloot, de Oude Wulverbroekwetering die verderop uitkwam in de Kromme Rijn. Daarmee werd de afvoer van het waswater ook geregeld. In 1903 vond de grote uitbreiding plaats: achter het woonhuis verrees een moderne wasserij met waslokaal, strijkkamer, droogzolders, ketelhuis en wagenhuis. In 1920 werd de schoorsteen tot 26 meter hoogte vernieuwd, achter het ketelhuis is een restant bewaard gebleven. Het zijn de panden op bijgaande foto’s. W. Spierenburg voorzag zijn stoomwasserij en strijkinrichting van de naam “Aurora”.

Aurora breidde in de jaren 1970 uit met een moderner gebouw voor de wasserij op het terrein van de buurman. In 2006 werd Aurora overgenomen door Lips Textiel Service, waarna de vestiging in Utrecht in 2008 sloot. Aurora kwam leeg te staan, een gave verzameling van gebouwen van meer dan een eeuw oud. Met actieve bemiddeling door de gemeente is naar een nieuwe bestemming gezocht. In 2010 heeft de Stichting Studentenhuisvesting (SSH) de panden Koningsweg 104-108 aangekocht. De oudere panden zijn in 2013 als industrieel erfgoed tot een gemeentelijk monument benoemd. De nevenstaande moderne wasserij is gesloopt en vervangen door een studentenhuis. De oude wasserij is verbouwd tot woningen en kamers voor studenten. Op 18 maart 2014 was het zover: 63 studentenkamers en 6 starterswoningen werden opgeleverd aan de SSH.

Datering1870, 1903, 2013
AdresKoningsweg 108, 3582 GL Utrecht
Soortvan oorsprong aan water verbonden regionale industrie
Trefwoordlokale bedrijvigheid

Achter het gebouw staat nog een deel van de voormalige schoorsteen

Tagged on: