Blantema Amstelhoek is gebouwd in 1918 als De Coöperatieve Stoomzuivelfabriek Mijdrecht. Ze produceerde o.a. kaas in blik die over de hele wereld werd geëxporteerd. Voor het transport van haar exportproduct is de ligging aan de Amstel uitermate geschikt. De fabriek heeft tot 1942 gefunctioneerd. Daarmee paste de fabriek in een belangrijke fase van de zuivelindustrie.

De voormalige Coöp. Stoomzuivelfabriek Blantema Mijdrecht op de Amstelkade

In het laatste kwart van de negentiende eeuw daalden de graanprijzen rampzalig. Ook de prijzen van melkproducten kwamen onder druk te staan. Beide hadden verschillende oorzaken. De graanprijzen daalden door goedkope import uit verre landen, de prijs van de melkproducten daalde door onbetrouwbare kwaliteit en gesjoemel in de handel. Omdat de overheid de prijzen van brood en melk laag wilde houden, weigerde ze in te grijpen. Gelijktijdig werd wel besloten om hulp te bieden voor een betere controle op de kwaliteit van landbouwproducten, beter landbouwonderwijs en soepeler kredietverlening. Rond de eeuwwisseling heeft de landbouw zich aardig hersteld.

Amstelhoek Mijdrecht Ronde Venen stoomzuivelfabriek Blantema ca 1930

De zuivelfabriek in bedrijf in de jaren 1930

In het begin gebeurde alles nog met handkracht, maar al spoedig deed de stoomzuivelfabriek haar intrede. Na 1890 ging de ontwikkeling van de zuivelindustrie zeer snel; in een hoog tempo verschoof de melkverwerking van de boerderij naar de fabriek, waar de mechanisatie van de zuivelbereiding een aanvang nam. Ook de hygiëne rond de melkverwerking kon daarmee beter gecontroleerd worden. De Stoomzuivelfabriek Mijdrecht is ontstaan in die periode. Melk werd met kleine bootjes aangevoerd naar de locatie aan de Amstel. De export ging met grotere boten over de Amstel naar Amsterdam en verder.

Blantema werd onderdeel van de Vereenigde Amsterdamsche Melkinrichting (VAMI). Vrachtwagens deden hun intrede in de jaren 1930 en transport per boot werd te langzaam en de ligging aan water bood geen voordelen meer. Er kwamen grotere fabrieken en door deze schaalvergroting is de fabriek in 1942 gesloten.

Na de oorlog werd dit pand de vestiging van de N.V. Nederlands Chemisch-Technisch Bedrijf vh Elpewé. De NV publiceerde haar jaarverslagen en hield de jaarvergaderingen in het pand Amstelkade. Elpewé liet nadrukkelijk in al haar uitingen het postadres Uithoorn opnemen. Dat was waarschijnlijk tegen het zere been van de gemeente Mijdrecht, waar de Amstelkade onder viel. Het speelde parten in 1950. Na een tweede brand op het terrein rukte de brandweer van Uithoorn, op 200 meter afstand gelegen, niet meer uit. De brandweer van Mijdrecht was na 20 minuten ter plaatse. Het hoofdgebouw werd door een gunstige wind gespaard.

Elpewé was leverancier van systemen in de galvanotechniek / electrolyse, ofwel oppervlakte behandeling van metalen. Zij maakte ook apparaten voor waterzuivering. Het bedrijf functioneerde tot in de jaren 1980 op deze plaats, het had ook buitenlandse vestigingen. Het is niet bekend wanneer het dit adres verliet. De fabriekspanden op het achterterrein zijn daarna allen gesloopt.

Momenteel ligt de voormalige kaasfabriek aan de kade van de Amstel te midden van andere bedrijfsgebouwen. Het fabriekspand is een kantoor geworden. De eigenaren van het industrieterrein willen rondom dit gemeentelijk monument woningbouw realiseren. Helaas kan het gebouw daardoor als een vreemde eend aan de oever komen te staan.

Fabriek Blantema is uniek industrieel erfgoed, passend bij de ontwikkeling van de Mijdrechtse polders. Hopelijk blijft dat te meer zichtbaar als de omgeving gaat veranderen.

Datering1918
AdresAmstelkade 60, 1427 AN Amstelhoek gemeente Ronde Venen
Soortindustriële omgeving en gebouw van cultuurhistorische waarde
Trefwoordvan oorsprong aan water verbonden regionale agro-industrie
Tagged on: