In juni 2019 is aan de gemeenteraad van Amersfoort het ‘Masterplan Wagenwerkplaats’ gepresenteerd. In dit Masterplan ontbreekt een essentieel gebouw: Seinhuis Post VI. Amersfoort had niet alleen een wagenwerkplaats, ze heeft ook een belangrijk rangeerterrein. Jarenlang was Seinhuis Post VI een onmisbare schakel in het rangeren van goederenwagons naar treinen met een bestemming.
Behoud Wagenwerkplaats
Vanaf 2002 kwam de Stichting Industrieel Erfgoed in de Stad Amersfoort (Siesta) in actie voor het behoud van de Wagenwerkplaats. Het ensemble van historische gebouwen heeft een monumentale bescherming gekregen. Een groot deel van het terrein bleef onbestemd. Seinhuis Post VI staat er ongeschonden bij, pal naast de rangeerheuvel.
De historische gebouwen hebben allemaal nieuw gebruik gekregen. De jaren 2016-2019 zijn gebruikt voor het maken van toekomstplannen. Het was ook een periode van onzekerheid, daarover hebben we eerder bericht. In 2019 wordt deze periode afgerond met besluitvorming. Aan de gemeenteraad van Amersfoort is het Masterplan Wagenwerkplaats gepresenteerd. Wethouder Astrid Janssen: “Met trots presenteer ik aan u het Masterplan voor de Wagenwerkplaats. Na bijna 20 jaar discussie voeren, strijd, wachten, ideeën ontwikkelen, dromen delen, verkenningen doen, subsidies aanvragen, samenwerken ligt er nu een plan voor de toekomst van de Wagenwerkplaats.”
Masterplan
De Wagenwerkplaats is een gebied van 20 hectare en eigendom van NS Vastgoed. In het Masterplan is het gebied opgedeeld in 3 deelgebieden West, Midden en Oost. In het Midden zijn de monumentale gebouwen te vinden die inmiddels een herbestemming hebben. De drie gebieden worden door groene ‘scheggen’ gescheiden en doorsneden met verbindingen incl. enkele symbolische spoorlijnen. Voor de Wagenwerkplaats van de toekomst is een functiemix beoogt. Naast de te koesteren werk- en bezoekruimtes kan er straks gewoond worden. Meer dan 650 woningen mogen er gebouwd worden, voornamelijk gestapeld in 4 tot 8 lagen hoog. Een oppervlak van 18.500 m2 aan andere functie komt erbij, boven de bestaande 7.700 m2. Daarmee wordt de Wagenwerkplaats een dicht bebouwd gebied met monumentale herinneringen aan de spoorwerkplaatsen tussen de groene zones. Dit staat allemaal beschreven in vele pagina’s Masterplan, inclusief bijlagen met harde uitgangspunten tussen wollig proza.
Waar staat Seinhuis Post VI?
In de presentatie voor de bewonersavond in maart stond de verplaatsing van Seinhuis Post VI nog prominent aangegeven, zie de kaart 2019 boven met de verwijzing naar “Zoekgebied seinhuisje”. In het Masterplan van juni is de prangende verplaatsingswens niet terug te vinden. Wel beloven bij de presentatie van de plannen en aangekomen in de eindfase het niet meer noemen?
Amersfoort houdt een druk rangeerterrein. Een groot deel van de Wagenwerkplaats is opnieuw bij NS in gebruik, de ontvangst en stalling van nieuwe passagierstreinen. Het rangeerterrein is er ook voor het goederenvervoer. Een heuvel heeft bij het rangeren van goederentreinen meer dan een eeuw lang dienst gedaan. Vanaf de heuvel werden de goederenwagons los gelaten en naar hun trein geleid. Bij de heuvel heeft het Seinhuis in de jaren 1930-1960 dienst gedaan: voor het in de goede stand zetten van wissels en de seinen op veilig zetten. Het rangeren wordt niet meer zo gedaan. Seinhuis Post VI staat er inmiddels al jaren verloren bij. Haar functie is ‘weg geautomatiseerd’. Het gebouw herinnert aan een belangrijke taak. Er stonden ooit veel seinhuizen in Nederland en er zijn maar zeer weinig overgebleven. Reden te meer om het exemplaar in Amersfoort te beschermen, in uiterste nood op een nieuwe locatie in de nabijheid.
Joke Sickmann heeft een artikel geschreven op de Amersfoortse destadbron.nl, open de link naar dat artikel.