Radiodistributie in de Menno van Coehoornstraat te Utrecht

Het pand werd in 1931 gebouwd voor de radiodistributie in de Menno van Coehoornstraat te Utrecht. Het zou in 2007 al gesloopt worden. In 2014 is het pand uitgebreid tot woning en is het een mooi voorbeeld van herbestemming geworden.

Het pand werd in 1931 gebouwd voor de radiodistributie van een gemeentelijk bedrijf: het Gas-, Electriciteits-, Tram- en Radiobedrijf Utrecht (GETRU). Het gebouw is een ontwerp van gemeentearchitect J.I. Planjer. De eerste uitzendingen startten al in het bouwjaar. Op het pand stonden grote antennes voor de radio-ontvangst. Via kabels ging het signaal naar de abonnees. Voor de ontvangst thuis was een speciaal kastje nodig. Dat kastje was simpel, naast luidspreker was er een aan- en uitknop die ook het volume regelde en er zat een knop op voor de keuze uit maar liefst één van de vier beschikbare zenders. Met het pand aan de Menno van Coehoornstraat werden alle abonnees in de stad bediend. In de oorlog werd de radiodienst ondergebracht bij de PTT en dat bleef ze.

Waarom een radio op deze manier? Signalen kunnen vrij uit de lucht worden gehaald, de radio is bij uitstek wire-less. Toch was het radiokastje geen gek idee. Er was alleen een versterker met luidspreker nodig, het was goedkoop. Het kastje werd verhuurd, het koste een klein bedrag per week. Het signaal werd via de elektriciteitsleiding gedistribueerd. Een stroomdraad kan namelijk veel meer tegelijkertijd transporteren, naast elektriciteit ook radiosignalen. Voor veel burgers werd het radiokastje uit kostenoverwegingen gekozen. Voor sommigen was het voordeel dat er alleen ‘nette’ radiosignalen binnenkwamen.

Deze vorm van radiodistributie verloor in de jaren 1960 haar markt. De PTT had dit gebouw niet meer nodig voor haar radiodienst. Het werd als kantoor van het naastliggende gasbedrijf in gebruik genomen. In 1977 is het een buurtcentrum geworden en sindsdien stond het bekend als de ‘Vogelenburcht’. Na een langdurige leegstand werd het pand in 2007 gekraakt. Aan die situatie kwam pas een einde toen de gemeente Utrecht, inmiddels eigenaar, haar plan voor grootschalige nieuwbouw op deze locatie in 2011 afblies. Er werd besloten tot herontwikkeling door de verkoop aan een particulier. De gemeente heeft door voorwaarden bij de verkoop goed ingespeeld op een beperktere verbouwing van het originele pand.

Het pand is een mooi voorbeeld van herontwikkeling geworden. We besluiten met een oproep: bent u eigenaar van industrieel erfgoed, heeft u geen ideeën voor herontwikkeling: verkoop het aan mensen die daar wel ideeën voor hebben.