Aan de weg tussen Loenersloot en Baambrugge staat wat verloren een schoorsteen achter een kleine verzameling gebouwen. De gebouwen verraden in eerste instantie hun oorsprong niet: een melkfabriek. Het is nu de vestiging van een stomerij.
Baambrugge stomerij en wasserij UNICUM in 1983 – foto HUA92124
Zuivelbereiding gebeurde veelal op de boerderij. In het waterrijke gebied in de Ronde Venen waren de transportmogelijkheden beperkt. In 1916 is voor de weideboeren in deze omgeving een melkfabriek opgericht, de NV Fabriek ter bereiding van Zuivelproducten Landlust. Een startende onderneming met vier aandeelhouders, notabelen en ondernemende boeren uit het dorp. De fabriek werd gebouwd aan de Rijksstraatweg 109-111 te Baambrugge en voorzien van een ketelhuis met stoommachine en schoorsteen.
De locatie was gekozen voor de bereikbaarheid per boot over de Angstel, zowel om melk te ontvangen van boeren als te transporteren naar de afnemers in Amsterdam. De tussen Baambrugge en Loenersloot gelegen fabriek werd in 1924 overgenomen door twee ondernemers en voortgezet als NV Fabriek van melkproducten MOBA (Met Ons Beiden Aangepakt). Naast melk, boter en kaas werd de fabriek succesvol met chocomel en na 1934 befaamd om haar MOBI-ijs. Roomijs vanuit de ijsbak op maat gesneden tussen twee wafeltjes. Na de oorlog fuseerde de zuivelfabriek met de N.V. Amsterdamse Melkinrichting O.V.V. De Eendracht. De verwerking van melk werd tot 1966 voortgezet. Door fusies en overnames concentreerde de melkverwerking zich in grotere locaties en de MOBA sloot in 1966.
De nieuwe eigenaar gaf een andere bestemming aan het gebouwencomplex. In 1966 was dat de N.V. Chemische wasserij Unicum. De markante gebouwen worden goed onderhouden en zijn melkwit geschilderd, gewassen wordt er nog steeds, nu door Hendrikse Stomerijen.
| Datering | 1916-1967 |
| Adres | Rijksstraatweg 109-111, 1396 JH Baambrugge, gemeente Ronde Venen |
| Soort | industrieel gebouw van cultuurhistorische waarde |
| Trefwoord | lokale aan water verbonden agro-industrie en later aan wegen verbonden bedrijvigheid |
Melkfabriek MOBA en later UNICUM te Baambrugge
