De ooit bloeiende veilinghandel in de provincie Utrecht bestaat niet meer. In de hoofdstad herinnert slechts de naam Veilinghaven aan haar aanwezigheid. De Utrechtse veilinghal is gesloopt, maar het voorgebouw is bewaard gebleven.
Utrecht Veilinghal met voorgebouw en haven in 1928
In 1905 is de Vereniging Groeten- en Vruchtenveiling “Utrecht en omstreken” opgericht door 22 leden, allen ‘hoveniers’. De veiling was het antwoord op het verhandelen via de markt. Door een kwalitatieve en constante aanvoer zouden de prijzen een constanter verloop moeten krijgen. In het Westland en Noord-Holland waren er goede ervaringen mee. De fruithal op Vredenburg fungeerde als veilinggebouw.
Alleen de praktijk bleek weerbarstiger dan de wens. De grote verscheidenheid aan groenten en vruchten maakten het moeilijk. Partijen waren vaak klein en onregelmatige aanvoer zorgde voor teleurstellingen. Tegenslag trad regelmatig op door het opkopen van partijen voordat de veiling werd bereikt. Handelaren zagen in de veiling een concurrent.
De kentering kwam in de periode van de Eerste Wereldoorlog. De door de veiling aangestelde medewerkers en het bestuur wisten het vertrouwen te winnen van een groeiende schare telers en handelaren. Verklaarde tegenstanders gingen uiteindelijk om. De omzet van de veiling schoot omhoog.
De Vredenburg in Utrecht werd een bestemming voor beurzen van de organisatie Jaarbeurs. Voor de veilinghandel moest een andere locatie gevonden worden. In 1925-1926 is ten westen van het spoor een groot gebied aangelegd voor de veiling. De bouw van dit veilinggebouw ging gepaard met de aanleg van een naastliggende veilinghaven en spoorbanen. Aanvoer kwam van tuinders uit de omgeving, veel nog in kleine schepen. Er vestigden zich in de directe omgeving diverse bedrijven in groenten en fruit en fabrieken voor conserven en diepvriesproducten. In 1968 verhuisde de veiling naar het Liesboschterrein te Nieuwegein. Aan het Heycopplein werd de immens langwerpige achterliggende hal in 2003 gesloopt. Het voorgebouw van de veiling is nu sportgebouw, kinderdagverblijf en een gemeentelijk monument.
Utrecht – voorgebouw van de vm Groenten- en fruitveiling op het Heycopplein
Rond de Veilinghaven aanwezige herinneringen zijn:
- het voorgebouw van de veilinghandel op Heycopplein 5 (1926)
- de veilinghaven (1925)
- hefbrug van de veilingspoorlijn Hubert Pootstraat (1930)
- koelhuis voor conserven en diepvriesproducten op Veilingstraat 2 (1961)
- fabriek voormalige Winterzon Conserven, Heycopstraat 42, nu fabriek voor soepen (vanaf 1941)
In de provincie Utrecht zijn alle andere veilingen gesloopt: Wijk bij Duurstede, Vinkeveen, Bunnik, Nieuwegein en De Meern. Slechts de bloemen- en plantenveiling aan de Steenovenweg in Utrecht is bewaard gebleven en in 2013 gemeentelijk monument geworden.
| Datering | 1926-1961 |
| Adres | Heycopplein 5, 3521EX Utrecht |
| Soort | aan water en spoor verbonden regionale bedrijvigheid |
| Trefwoord | gebouw van cultuurhistorische waarde |
