Spakenburg is de enige plaats van de provincie Utrecht die vroeger aan de zee lag, de Zuiderzee. Net als elke andere plaats aan de zee was de visserij een grote bron van bestaan. In Spakenburg maakt en repareert scheepswerf Nieuwboer nog steeds botters voor die vloot.
Utrecht en zware industrie hebben vanaf het begin van de industrialisatie bij elkaar gehoord. De fabrieken in de havensteden hadden schepen om van (stoom-)machines te voorzien. Twente had de textiel, maar in Utrecht bleef genoeg over voor de bruggen, poldergemalen, suikerindustrie, gasfabrieken en export naar de koloniën. Het zijn uiteindelijk Werkspoor en DEMKA die de beelddragers werden van deze industriële
Touwfabriek Van der Lee in Oudewater draaide op hennep. Hennepteelt had van oudsher een nuttige bestemming: touwen voor de scheepvaart, landbouw, in bedrijven, om te sjorren etc. In Oudewater was veel touwindustrie gevestigd. De langste touwbaan is 350 meter lang en staat er nog steeds, bij Touwfabriek Van der Lee. Hier komen de zwaarste scheepstrossen vandaan.
Het duurde tot 1863 voordat de eerste trein Amersfoort aandeed. Ruim twintig jaar later liepen al drie verschillende spoorlijnen door de stad. Het spoorknooppunt kwam pas echt tot ontwikkeling in 1904, met een eigen wagenwerkplaats. De daarbij horende stadswijk Soesterkwartier groeide mee met het werk voor het spoor. In het jaar 2000 sloot de onderhoudsafdeling voor goederentreinen. Daarna hebben veel
In 1912 verplaatste Werkspoor vanuit Amsterdam belangrijke onderdelen van haar fabriek naar Zuilen. Op een locatie aan het toenmalige Merwedekanaal ontstond een groot complex aan fabrieken en werkplaatsen. Werkspoor is in 1983 volledig gesloten. Er resteren nog verschillende industriële panden.
Bij de herontwikkeling van de Cartesiusdriehoek mag een flat door het dak van een industrieel monument gaan steken. Dat gebeurt op het oude bedrijventerrein met het voormalige Centrale Autoherstel Bedrijf van NS. Het CAB is gemeentelijk monument. Industriële monumenten verworden zo tot gevelarchitectuur.
Het Centraal Autoherstel Bedrijf Utrecht is geheel anders dan haar naam doet vermoeden busremise en -werkplaats geweest voor de Nederlandse Spoorwegen. De NS zet al zeer lang bussen in op momenten waarop haar treinen het vervoer niet kunnen uitvoeren. Het door architect Sybold van Ravesteyn ontworpen gebouw is al jaren geleden herbestemd.
De hoefsmederij aan de Herenstraat in Jutphaas zat op een goed plek. Op deze locatie werden niet alleen de paarden voor boeren beslagen. Schippers van de door paarden getrokken schepen waren klant, net als de paarden van de burgers met hun rijtuigen en voor de Tram- en Bargedienst langs de Vaartsche Rijn en later het Merwedekanaal.