Al in 1366 is op deze locatie een sluis aanwezig. De Goejanverwellesluis ligt in de Lange Weidsche Boezem. Zij verzorgt de verbinding tussen de Oude Rijn en de Hollandse IJssel. Maar de aanhouding van prinses Wilhelmina doet haar naam weerklinken.
In 1870 werd de treinlijn aan de oostzijde van de stad aangelegd, de Oosterspoorweg. Het vervoer van passagiers stopte al in 1938. Het Maliebaanstation is nu het Spoorwegmuseum. Een heel ander verhaal is Van Gend & Loos in een hulpcentrale stadsverwarming.
De Hoogheemraadschappen van de Lekdijk Bovendams en Benedendams zijn opgericht voor de verdediging tegen het Lekwater, in respectievelijk 1323 en 1328. Zowel in Schalkwijk als in Jaarsveld staat een historische dijkhuis.
In 1908 is de veevoederfabriek van de Stichtse Boerenbond op deze plek begonnen, na 1973 bekend als de Cereol. In 2014 is het fabriekskasteel heropend. Sindsdien is de SOL een blikvanger voor de wijk Oog in Al. Het fabriekskasteel is in gebruik bij verschillende organisaties.
De Vreelandbrug is een door Dudok ontworpen verkeersbrug over de Vecht. Het rijkswegenplan uit 1927 bepleitte een betere ontsluiting op de as Hilversum-Vinkeveen. De nieuwe provinciale weg kreeg een brug bij Vreeland over de Vecht en een brug bij Loenersloot over het Amsterdam-Rijnkanaal. Vreelandbrug met brugwachterswoning beiden ontwerp Dudok en later toegevoegde woning
Utrecht stond bekend om haar hoogwaardige keramiek industrie. Van de tegel- en faiencefabriek Ravesteyn-Westraven is het gebouw uit 1904 bewaard gebleven.
Van de oorspronkelijk gebouwen van Schilte en Zonen staat nog maar weinig in IJsselstein. Grote branden hebben huis gehouden in 1981 en 1991. In 1993 is de eerste paal van het huidige complex aan de Utrechtseweg de grond in gegaan. Schilte en Zonen is al sinds lange tijd fabrikant van en leverancier aan het onderwijs en de kinderopvang. Basismateriaal van
Op de weg van Maarn naar Leersum staat een klein industrieel complex: een voormalige stoomwasserij. In deze regio kwam de industrie op gang na de opkomst van de automobiel, en dan vooral de vrachtwagen na 1920. Later is in het pand een hout- en metaalwarenbedrijf gevestigd. Er zijn nu vintage meubelen te koop.