De elektriciteitscentrale PEGUS is niet de eerste in de provincie. Al in de 19e eeuw werd elektriciteit gebruikt voor verlichting en motoren. Het was voor eigen gebruik. In 1922 werd voor de provincie en de stad de elektriciteitsproductie gebundeld in PEGUS. De centrale kwam in Utrecht te staan. Alle lokale producenten verdwenen. De centrales lopen voorop in de energie ontwikkeling.
Het Merwedekanaal is een grotendeels gave kanaalinfrastructuur uit het einde van de 19e eeuw, begin 20e eeuw. Het is ook een restant van een belangrijke levensader. De infrastructuur bestaat uit sluiscomplexen, bruggen en dienstwoningen. Diverse kanaal gebonden industrie heeft er zich gevestigd.
Woerden heeft een lange historie als garnizoensplaats. Daarin leek in de 19e eeuw een einde te komen, de vestiging van de 635e Intendance Centrale Werkplaats bracht daarin verandering. Het defensie-eiland kwam in 1999 leeg te staan. Sinds 2014 vindt een grote verandering plaats, slechts enkele gebouwen zijn behouden gebleven.
De Utrechtse Waterleiding Maatschappij had haar pompstation te Soestduinen. In Soestduinen was niet alleen water van goede kwaliteit, er was ook een hoge heuvel waardoor het probleemloos door leidingen aangevoerd kon worden. De Utrechtse Waterleiding Maatschappij is in 1883 het eerste distributiebedrijf voor ‘heidewater’.
De Rijksstraatweg Abcoude – Vianen is de eerste verharde Rijksweg uit de koker van Napoleon. Het was zijn wens om een vlotte verbinding tot stand te brengen tussen Parijs en Amsterdam: Route National no. 2. Er werd een heel stelsel aan wegen ontworpen. Dat stelsel is in 1813 door Koning Willem I overgenomen en voltooid. De geplande wegen zijn tot
Touwfabriek Van der Lee in Oudewater draaide op hennep. Hennepteelt had van oudsher een nuttige bestemming: touwen voor de scheepvaart, landbouw, in bedrijven, om te sjorren etc. In Oudewater was veel touwindustrie gevestigd. De langste touwbaan is 350 meter lang en staat er nog steeds, bij Touwfabriek Van der Lee. Hier komen de zwaarste scheepstrossen vandaan.
De Haarlemmerspoorlijn telt in de provincie nog vier fraaie voormalige stations in Loenersloot, Vinkeveen, Wilnis en Mijdrecht en diverse wachterswoningen met hun kenmerkende ‘pendule’-vorm. Het tracé is ook nog goed herkenbaar. Het is een goed voorbeeld van een lijnvormig ensemble.
Tabaksschuren zijn te vinden in Amerongen, Elst en Rhenen. Juist op de zuidflanken van de Utrechtse Heuvelrug is de tabaksteelt kenmerkend geweest. De tabaksindustrie in nabij liggende steden kwam er uit voort. In het gebied staan nog vele tabaksschuren en tabaksboerderijen. Een aantal ervan is door een ingrijpende renovatie geschikt gemaakt voor bewoning, met behoud van het karakteristieke uiterlijk.